De omega 6-/omega 3-vetzurenbalans en antioxidanten
Een gebalanceerd vetzurenprofiel is een essentieel onderdeel van gezonde voeding
Veranderingen in ons voedingspatroon in de laatste 100 tot 150 jaar hebben een dramatische invloed gehad op onze inname van vetzuren en antioxidanten. Kant-en-klaarmaaltijden en bewerkte voedingsmiddelen zorgden voor een drastische afname van het aandeel aan omega 3-vetzuren in ons eten. Maar de omega 6-vetzuren in plantaardige oliën (+46%), de verzadigde vetten in vlees (+36%) en lege calorieën uit suiker en zetmeel (+35%) zijn enorm verhoogd. Tegelijkertijd hebben we onze inname van complexe koolhydraten, vezels (-38%) en verse groenten (-24%) verlaagd.
Wat betekent dit voor onze gezondheid? Een verstoorde omega 6: omega 3-vetzurenbalans zorgt voor de aanmaak van meer ontstekingsbevorderende stoffen en een vermindering van ontstekingsremmende stoffen. Cellen worden niet meer beschermd tegen beschadigingen en onvoldoende geholpen de beschadigingen te herstellen.
Oxidatieve stress
Oxidatie is een natuurlijk proces in het lichaam. Hierbij worden voedingsstoffen verbrand door binding aan te gaan met zuurstof. Daarbij ontstaan vrije radicalen. Normaal gesproken kan ons lichaam de vrije radicalen onschadelijk maken. Als er te veel vrije radicalen aangemaakt worden, is er sprake van oxidatieve stress. Dit kan ontstaan door alcoholgebruik, roken, medicijnen, stress, zon, luchtvervuiling, overgewicht en intensief sporten. Het wordt verergerd door een voedingspatroon dat niet gebalanceerd is en ontstekingsbevorderend.
Vrije radicalen
Vrije radicalen zijn stoffen met een sterk oxiderende werking. Ze vallen moleculen en genen aan en veranderen die van structuur. Zo veranderen ze de eigenschap van de cel waardoor o.a. huid- en haarproblemen, problemen met het gezichtsvermogen, artrose, dementie, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten kunnen ontstaan.
Ook veroorzaakt dit schade aan het celmembraan en aan het DNA. Deze aantasting draagt bij aan een versneld verouderingsproces. Oxidatieve stress is niet altijd merkbaar, je kunt je gezond voelen terwijl je weerstand verminderd is. Pas als er een beroep gedaan wordt op je afweersysteem, merk je dat je minder weerstand hebt tegen verkoudheid of griep.
Bescherming tegen oxidatieve stress
Cellen kunnen zichzelf beschermen tegen oxidatieve stress en beschikken over een reparatiemechanisme om het beschadigde DNA te herstellen. Het lichaam beschikt over verdedigingsstoffen, enzymen, mineralen, vitaminen, spoorelementen, aminozuren en proteïnen.
Dit worden antioxidanten genoemd en ze worden via voeding opgenomen. Doordat ons voedingspatroon in toenemende mate ongezonder wordt, krijgen wij ook steeds minder antioxidanten binnen en daardoor zijn we vatbaarder voor eerder genoemde ziektes. Antioxidanten zitten onder andere in groenten, fruit, tomaten en groene thee. Vitamine C en E (groenten en fruit) dragen in grote mate bij tot de bescherming tegen vrije radicalen.
Lipide-oxidatie
Lipide-oxidatie is de oxidatieve afbraak van lipiden, meestal de onverzadigde vetzuren. Vrije radicalen stelen electronen van de lipiden waardoor celbeschadiging optreedt.
De onbalans die oxidatieve stress veroorzaakt in het lichaam, kan worden gecorrigeerd door het voedingspatroon aan te passen. Een inname van 5 tot 9 porties groenten en fruit per dag geeft een goede bescherming.
Bescherming tegen lipide-oxidatie is met name ook van belang om je te beschermen tegen de schadelijke werking van LDL-cholesteroloxidatie.
Deze vetzurenoxidatie speelt ook een belangrijke rol in het proces van atherosclerose. Met het cholesterolrijke LDL als substraat ontstaat zogenaamd geoxideerd LDL. Dit laatste wordt niet meer verwerkt zoals het gewone LDL-cholesterol en niet naar de lever afgevoerd.
